The Atlantic dergisinin 30 Mart 2012 tarihindeki bir yazı dikkatimizi çekti. Amazon'un yeni yayınladığı kitapların çoğu 1880 - 1910 tarihleri arasında yazılmış kurgu romanlar. (1) Neden?
Aşağıdaki grafik, Amazon depolarından rasgele seçilmiş 2500 baskılı kitabın yazıldığı yıllara göre dağılımını göstermektedir. Grafik, Illinois Paul Heald Üniversitesi'nde hazırlanmış ve üniversitedeki bir hukuk profesörü tarafından 16 Mart 2012 tarihinde Canterbury Üniversite'nde yaptığı sunumunda gösterilmiş. Grafiğe dikkatlice baktığınızda, Amazon 1910 - 1920 tarihleri yazılan kitapları daha çok basmış.
Haber yazısının başında başlıktaki neden sorusunun cevabı veriliyor: 1923 yılından başlayarak çoğu kitapların telif hakları yasalar ile koruma altına alınmıştır. 1923'den önce yazılan kitaplar kamu malı olarak görülmektedir. Yani belli bir tarihten önce güçlü içeriğe, zengin çeşite sahip kitapların telif hakları yok.
Karşılaştırma yapmak gerekirse yıllanmış şarap o yıllarda yazılmış bir kitaptan çok daha pahallı! Bu haber içerisindeki çarpıklık bizi iki farklı yönde düşünmeye itti. Birincisi, telif hakkı ödemeden para kazanmanın kolaylığı; ikincisi ise hukuk profesörünün dediği gibi eski kitapların daha zengin çeşitliliğe sahip olması ve kamu üzerindeki olumlu etkileri...
Konu üzerinde düşündüğünüz zaman, konuyu farklı açilardan bakabilir ve yorumlayabilirsiniz.
Referans: 1) http://www.theatlantic.com/technology/archive/2012/03/the-missing-20th-century-how-copyright-protection-makes-books-vanish/255282/#.T3aqmTTJDhs.gmail
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder